Symulacyjne Centrum Sterowania SCS-1
Dokumentacja użytkownika


Informacje o dokumencie
autor dokumentu Paweł Okrzesik
wersja dokumentu 2021.12.28
dla wersji oprogramowania 2021.12.28

Spis treści

1. Informacje ogólne

1.1. Informacje o programie
1.2. Lista zmian

2. Obsługa programu

2.1. Uruchamianie programu
2.2. Układ interfejsu użytkownika
2.3. Obsługa pulpitu
2.3.1. Obsługa przy pomocy myszy
2.3.2. Obsługa przy pomocy klawiatury
2.3.3. Wykaz poleceń
2.4. Automatyczne nastawianie przebiegów
2.4.1. Obsługa
2.4.2. Tworzenie planu przebiegów

3. Obsługa edytora

3.1. Ustawienia
3.2. Sygnalizator
3.3. Zwrotnica, wykolejnica
3.4. Odcinek
3.5. Blokada liniowa
3.6. Przejazd kat. A
3.7. Przejazd z ssp
3.8. Grafika i opisy tekstowe
3.9. Dodatkowe wpisy
3.10. Skos dróg zwrotnicowych
3.11. Obrazy poglądowe

4. Wytyczne projektowania pulpitu

4.1. Nazwy obiektów
4.2. Projektowanie pulpitu

5. Opis protokołu komunikacji SCS-1 - TrainDriver 2

5.1. Założenia i struktura komunikatów
5.2. Komunikaty ogólne
5.3. Komunikaty odcinków izolowanych
5.4. Komunikaty zwrotnic i wykolejnic
5.5. Komunikaty sygnalizatorów świetlnych
5.6. Komunikaty przejazdów
5.7. Komunikaty czujników osi ssp

1. Informacje ogólne

1.1. Informacje o programie

Program przeznaczony jest do sterowania ruchem w symulatorach pojazdów trakcyjnych MaSzyna EU07-424 lub TrainDriver 2, ew. w innych aplikacjach z kompatybilnym protokołem komunikacji, np. dla makiet kolejowych. Interfejs użytkownika ma postać komputerowego pulpitu nastawczego, który nie jest odwzorowaniem konkretnego rzeczywistego typu urządzeń, ale generyczną implementacją pulpitu z symbolami i nazwami poleceń opartymi na wytycznych Ie-104 PKP PLK SA, ze sposobem działania i obsługi zbliżonym do systemów rzeczywistych. Logika sterowania bazuje na geograficznym połączeniu elementów pulpitu oraz ich odpowiednich właściwościach, a także opcjonalnych dodatkowych definicjach pozwalających skonfigurować np. ochronę boczną czy też drogi ochronne. Do poprawnego działania program wymaga wyposażenia stacji w sygnalizację świetlną i odcinki izolowane (przynajmniej w torach głównych, w razie potrzeby bocznych). Możliwe jest częściowe zautomatyzowanie nastawiania przebiegów przy pomocy funkcji automatycznego nastawiania przebiegów (ANP). Do programu dołączony jest edytor pulpitu.

Program sam w sobie nie jest symulatorem i wymaga połączenia z symulatorem pojazdu trakcyjnego, który odpowiada za symulację ruchu i urządzeń wykonawczych. Wyjątkiem jest tryb testowy, w którym program działa bez połączenia, a stany zajętości odcinków zadawane są ręcznie.

Program udostępniony jest bezpłatnie do użytku prywatnego i niekomercyjnego. Dozwolone jest nieodpłatne rozpowszechnianie programu pod warunkiem zachowania niezmienionej postaci archiwum.

Autor programu: Paweł Okrzesik
Kontakt: pokrzesik@gmail.com

1.2. Lista zmian

Zmiany w wersji 2021.12.28:

2. Obsługa programu

2.1. Uruchamianie programu

Przy uruchomieniu program wyświetla okno wyboru pliku pulpitu w formacie *.scs lub od razu wczytuje pulpit, jeżeli uruchomiono program z parametrem - nazwą pliku *.scs (np. gdy otwarto plik *.scs przy skojarzeniu typu pliku z programem). Po wczytaniu pulpitu wyświetlane jest okno wyboru trybu działania:

Aby uruchomić program w trybie testowym, należy wybrać tryb testowy i kliknąć OK. W trybie tym zajętość odcinków symulowana jest poprzez kliknięcie myszą na odcinek z przytrzymanym klawiszem Ctrl. Uwaga: tryb testowy używa rozkazów i meldunków w formacie przyjętym dla komunikacji z symulatorem MaSzyna, przez co rozkazy i meldunki w oknach rejestratora w tym trybie różnią się od analogicznych przy połączeniu z TrainDriver 2.

Aby uruchomić program z połączeniem z symulatorem TrainDriver 2, należy wybrać tryb TrainDriver 2 / połączenie TCP/IP, uruchomić symulator TrainDriver 2 w trybie nastawni, z plikiem stacji odpowiadającym wybranemu pulpitowi, a po jego uruchomieniu dopiero kliknąć OK w SCS-1. Zasadniczo TrainDriver 2 uruchamiany jest na tym samym komputerze i wówczas należy podać lokalny adres IP, lub adres localhost 127.0.0.1. Programy komunikują się na porcie 7424.

Program SCS-1 może zostać uruchomiony po uruchomieniu symulatora TrainDriver 2, jednak w momencie uruchomienia wszystkie urządzenia w symulatorze muszą znajdować się w stanie zasadniczym (zwrotnice w położeniu "+", sygnalizatory z sygnałem "Stój"). Niemożliwe jest uruchomienie najpierw SCS-1 (kliknięcie OK po wybraniu trybu), a następnie TrainDriver 2, ponieważ SCS-1 przy uruchomieniu nawiązuje połączenie z TrainDriver 2 i w przypadku braku jego uruchomienia wyświetli błąd połączenia. Niedopuszczalne jest sterowanie urządzeniami w inny sposób w trakcie sterowania z SCS-1, ponieważ może powodować to niekontrolowane zmiany stanów urządzeń utwierdzonych w przebiegach.

Powyższe zasady uruchomienia i połączenia nie dotyczą uruchomienia programu w trybie automatycznego połączenia z TrainDriver 2, inicjowanego uruchomieniem z parametrem "-t" (np. "SCS.exe pulpit.scs -t") - w takim przypadku program nie wyświetla okna wyboru trybu, ale rozpoczyna automatycznie próby połączenia z TrainDriver 2 na kolejnych portach z zakresu 7424-7434 na adresie 127.0.0.1. W tym trybie program SCS-1 może zostać uruchomiony przed uruchomieniem TrainDriver 2 - połączenie nastąpi po poprawnym uruchomieniu TrainDriver 2.

Aktualnie nie przewidziana jest możliwość wznowienia połączenia z TrainDriver 2 po jego utracie. Ewentualne ponowne uruchomienie SCS-1 w trakcie sesji może skutkować niezgodnością stanów urządzeń w TrainDriver 2 oraz SCS-1, co spowodować może niewłaściwe działanie zależności i przebiegów.

2.2. Układ interfejsu użytkownika

Po uruchomieniu programu wyświetlany jest wybrany pulpit nastawczy oraz dodatkowe elementy kontrolne i sterujące. W górnej części okna znajdują się następujące elementy:

W dolnej części okna znajdują się następujące elementy:

Widok rejestratora dostępny jest tylko w głównym oknie programu. Dodatkowe okna umożliwiają tylko wyświetlenie obrazów pulpitu. W widoku rejestratora wyświetlane są cztery okna: po lewej okno z zapisem poleceń (P), komunikatów (I) oraz alarmów (A), poniżej okno w którym wyświetlane są niepotwierdzone alarmy, po prawej u góry okno z zapisem wysłanych rozkazów do symulatora (R), po prawej na dole okno z zapisem otrzymanych meldunków z symulatora (M). Możliwe jest zapisanie treści wszystkich okien do pliku tekstowego przy pomocy przycisku Zapisz.

2.3. Obsługa pulpitu

Wygląd i stany symboli zobrazowania oraz nazwy poleceń wzorowane są na wytycznych Ie-104 PKP PLK SA. Wytyczne te dostępne są na stronie www.plk-sa.pl i należy ich używać pomocniczo przy obsłudze programu, zwłaszcza w zakresie symboli zobrazowania.

Oprócz standardowych stanów symboli przewidziano stany operacyjne:

Możliwa jest obsługa pulpitu przy pomocy myszy lub klawiatury. Przy obsłudze myszą polecenia wydawane są poprzez ich wybór z menu kontekstowego, względnie wybierane są automatycznie przy szybkim wykonywaniu poleceń, natomiast przy obsłudze z klawiatury polecenia wpisywane są ręcznie.

2.3.1. Obsługa przy pomocy myszy

Przy obsłudze myszą obowiązują następujące zasady:

Polecenia specjalne, które wymagają szczególnej uwagi, oznaczone są kolorem czerwonym i wymagane jest dodatkowe potwierdzenie ich wykonania w oknie dialogowym - przycisk Potwierdź uaktywaniany jest 5 s po otwarciu tego okna. Przy wyświetleniu okna potwierdzenia następuje przekolorowanie tła pulpitu dla umożliwienia skontrolowania poprawności jego działania.

Niektóre polecenia, które w danym momencie nie mają zastosowania, wyświetlane są na szaro i ich wybranie jest niemożliwe. Przy najechaniu na polecenie w menu na dole pulpitu wyświetlany jest jego opis. Polecenia opisano ponadto w rozdz. 2.3.3.

Przebiegi nastawiane są poprzez wskazanie sygnalizatora początkowego i końcowego, lub sygnalizatora początkowego, jednego lub więcej sygnalizatorów pośrednich i sygnalizatora końcowego. W przypadku wskazania sygnalizatora początkowego i końcowego bez wskazania sygnalizatorów pośrednich, gdy takie istnieją, nastawiony zostanie przebieg przez domyślne sygnalizatory pośrednie. Wszystkie sygnalizatory w przebiegu muszą mieć kierunek zgodny z kierunkiem przebiegu. Zamiast sygnalizatora końcowego używane są w niektórych przypadkach punkty końcowe przebiegów, mające postać pustego prostokąta (dla przebiegów pociągowych), półkola (dla przebiegów manewrowych) lub małego trójkąta (dla obu rodzajów przebiegów), bądź symbole blokady liniowej w przypadku przebiegów na szlak z taką blokadą. Pomiędzy sygnalizatorami wybrana może być dodatkowo zwrotnica, przez który nastawiony ma być przebieg, jeżeli układ torowy umożliwia kilka wariantów przebiegu.

Nastawianie przebiegów przy pomocy myszy przebiega w następujący sposób (rys. 1., 2., 3., 4.):

W przypadku potrzeby nastawienia przebiegu z innym wariantem drogi ochronnej należy najpierw ręcznie ustawić zwrotnicę wyróżniającą dany wariant drogi ochronnej w odpowiednie położenie i zastopować ją (zamknąć przeciw przestawianiu) poleceniem Stop.


Rys. 1. Nastawienie przebiegu poprzez wybór poleceń z menu


Rys. 2. Nastawienie przebiegu złożonego poprzez wybór poleceń z menu


Rys. 3. Nastawienie przebiegu wariantowego poprzez wybór poleceń z menu


Rys. 4. Szybkie nastawienie przebiegu

Dwukrotne kliknięcie, oprócz szybkiego nastawiania przebiegów, ma następujące funkcje:

Kliknięcie prawym klawiszem myszy poza układem torowym powoduje odznaczenie obiektów wybranych do nastawienia przebiegu.

2.3.2. Obsługa przy pomocy klawiatury

Wszystkie polecenia możliwe do wykonania myszą mogą być wprowadzane przy pomocy klawiatury. Polecenia te wpisywane są do pola poleceń w lewym dolnym rogu pulpitu (w dowolnym oknie) i zatwierdzane klawiszem Enter, ewentualnie myszą, przyciskiem Wykonaj. Polecenia specjalne wymagają dodatkowego potwierdzenia w oknie dialogowym. Wciśnięcie klawisza F12 powoduje automatyczne przejście do pola poleceń. Przy wydawaniu poleceń klawiaturą rozmiar znaków jest rozróżniany.

Wprowadzane polecenia mają następujący format:

a) polecenia dla pojedynczego obiektu - "<obiekt> <polecenie>",
b) polecenia nastawienia przebiegu - "<początek> <koniec> <polecenie>", lub "<początek> <pośredni> <koniec> <polecenie>", lub "<początek> <wariant> <koniec> <polecenie>" itp. (analogicznie jak przy wybieraniu myszą).

Przykładowe polecenia nastawienia przebiegu wprowadzane z klawiatury:

2.3.3. Wykaz poleceń

Poniżej opisano polecenia dla poszczególnych obiektów pulpitu. Dla wybranych poleceń dostępne są aliasy (przy wprowadzaniu z klawiatury). Kolorem czerwonym oznaczono polecenia specjalne.

a) dla przebiegu:

b) dla sygnalizatora:

c) dla zwrotnicy/wykolejnicy:

d) dla toru***:

e) dla półsamoczynnej blokady liniowej typu Eap:

f) dla samoczynnej blokady liniowej typu Eac:

g) dla samoczynnej blokady liniowej typu SHL-12:

h) dla samoczynnej blokady liniowej typu CBL2010:

Dodatkowo, dla blokad liniowych stycznych, współpracujących przez symulator TrainDriver 2*****, stosowane są dodatkowe polecenia związane z symulatorem:

i) dla przejazdu kolejowo-drogowego kat. A obsługiwanego z poziomu pulpitu nastawczego:

j) dla samoczynnej sygnalizacji przejazdowej******:

*Włączenie samoczynności możliwe jest tylko dla semaforów, dla których przewidziano taką funkcję (symbol strzałki), dla przebiegów ustawionych przez położenia zasadnicze zwrotnic. Włączenie samoczynności nastąpić może po utwierdzeniu przebiegu i podaniu sygnału zezwalającego.

**Polecenie ZCZ spowoduje natychmiastowe zwolnienie przebiegu, jeżeli odcinek zbliżania przed sygnalizatorem początkowym oraz odcinki w drodze przebiegu są wolne, w przeciwnym razie zwolnienie nastąpi z opóźnieniem czasowym - 90 s dla przebiegów pociągowych lub 15 s dla przebiegów manewrowych. Trwające zwalnianie czasowe może zostać anulowane poleceniem oZCZ, a także zostanie anulowane automatycznie gdy nastąpi zajęcie odcinka w drodze przebiegu.

***Dla poleceń dla toru jako adres polecenia stosowana jest nazwa odcinka izolowanego.

****W celu wprowadzenia numeru poleceniem wprowadzanym z klawiatury do pola poleceń należy użyć polecenia w formacie "Numer:<numer>", gdzie <numer> - numer pociągu. Jeżeli na torze znajduje się więcej niż jeden pociąg, można wprowadzić więcej numerów, rozdzielonych znakami spacji (dla polecenia wprowadzanego klawiaturą - znakami "|"), w kolejności zgodnej z kolejnością ustawienia pociągów (patrząc od lewej do prawej). Wprowadzenie lub zmiana numeru możliwe są tylko dla toru zajętego (numer na czerwonym tle) - numery wyświetlane w kolorze zielonym lub żółtym stanowią powtórzenie numeru z odcinka przed sygnalizatorem początkowym przebiegu i nie mogą być zmieniane ręcznie.

*****Funkcjonalność samoczynnych blokad liniowych na szlakach stycznych w trybie współpracy przez symulator TrainDriver 2 jest ograniczona - niektóre polecenia lub stany mogą nie być poprawnie przekazywane do drugiej stacji. Wykrzyknik wyświetlany obok nazwy blokady liniowej na szlaku stycznym oznacza, że mimo ustawionego kierunku odjazd stan blokady po stronie TrainDriver 2 nie pozwala na wyświetlenie sygnału zezwalającego (np. połączono szlak przy ustawionym już kierunku odjazd, ale sąsiednia stacja nie wysłała pozwolenia).

******Dla samoczynnych sygnalizacji przejazdowych z pewnym prawdopodobieństwem generowane są usterki powodujące wyświetlenie sygnału Osp1. Usterki te można również zadać lub usunąć ręcznie, poprzez wysłanie z wiersza poleceń zaadresowanego do przejazdu polecenia awr lub oawr.

Uwaga: w trybie współpracy z TrainDriver 2 po zajęciu odcinka dla którego przewidziano wyświetlanie numerów pociągów SCS-1 automatycznie pobiera informację o numerze pociągu z TrainDriver 2. SCS-1 nie uwzględnia zmiany numeru dokonanej w TrainDriver 2 po wprowadzeniu numeru na pulpicie.

2.4. Automatyczne nastawianie przebiegów

Program wyposażony jest w funkcję automatycznego nastawiania przebiegów (ANP), która pozwala częściowo zautomatyzować prowadzenie ruchu pociągów, pozwalając na zmniejszenie obciążenia dyżurnego ruchu i zwiększenie kontrolowanego okręgu sterowania. Działanie ANP opiera się o numery pociągów przypisane do torów oraz plan przebiegów, który wczytywany jest z pliku tekstowego. Plan przebiegów może być modyfikowany na bieżąco (ręcznie, w edytorze tekstowym, lub zewnętrznym programem) - program odczytuje go cyklicznie, co ok. 10 s.

2.4.1. Obsługa

Po uruchomieniu programu należy wybrać polecenie Ustaw plan ANP z menu ANP i wskazać plik planu przebiegów (rozszerzenie *.anp). Następnie należy włączyć ANP poleceniem ANP z wiersza poleceń lub poleceniem Włącz z menu ANP. Działanie ANP sygnalizuje zielona lampka kontrolna ANP. Nastawiany automatycznie przebieg sygnalizowany jest tak samo jak nastawiany ręcznie, dodatkowo lampka ANP miga przez kilka sekund po zainicjowaniu nastawienia przebiegu. Wyłączenie ANP odbywa się poleceniem oANP z wiersza poleceń lub poleceniem Wyłącz z menu ANP.

ANP działa według prostych reguł, bez optymalizacji i prognozowania zmian sytuacji ruchowej i jego celem nie jest całkowite zastąpienie dyżurnego ruchu. Dyżurny ruchu powinien nadzorować działanie ANP i interweniować w przypadku przeszkód w jego działaniu (spowodowanych np. wjazdem nieprzewidzianego pociągu, rezygnacją z jazdy, błędnie zdefiniowanymi warunkami w planie przebiegów). Działanie ANP jest ściśle związane z przypisanymi do torów numerami pociągów - błędne wprowadzenie numerów może skutkować błędnym działaniem ANP. Funkcja ANP wyposażona jest w prosty mechanizm unikania zakleszczeń (sytuacji ruchowej w której nie ma możliwości nastawienia żadnego przebiegu dla każdego z pociągów wzajemnie oczekujących na zwolnienie toru) przy wyprawianiu pociągów w kierunku mijanki na odcinku jednotorowym, jednak nie gwarantuje to całkowitego braku ryzyka doprowadzenia do zakleszczenia. Ponadto funkcja ANP może w niektórych przypadkach wstrzymać jazdę pociągu w kierunku mijanki mimo możliwości przejazdu. Aby zapobiec automatycznemu nastawieniu przebiegu, należy wyłączyć ANP lub zastopować semafor początkowy przebiegu (polecenie Stop). Aby zapobiec automatycznemu nastawianiu przebiegów na dany tor, należy zamknąć tor dla ruchu (polecenie Zmk).

2.4.2. Tworzenie planu przebiegów

Plan przebiegów jest plikiem tekstowym z rozszerzeniem *.anp, zawierającym wpisy złożone z parametrów rozdzielonych spacjami. Pierwszy parametr stanowi klucz określający rodzaj wpisu. Parametry zawierające spacje wewnątrz należy otoczyć znakami cudzysłowu. Możliwe jest pozostawienie pustego wiersza lub wiersza komentarza, zaczynającego się znakami // - wiersze takie są ignorowane. Ignorowane są również wszystkie wpisy o niepoprawnej nazwie klucza lub liczbie parametrów. Dla uniknięcia pomyłek zalecane jest stosowanie nazwy plików *.anp w postaci "<nazwascs>_<rozklad>.anp", gdzie <nazwascs> - nazwa pliku pulpitu (bez rozszerzenia), <rozklad> - opcjonalna nazwa rozkładu jazdy/planu przebiegów.

Plan przebiegów zawiera trzy rodzaje wpisów:

Uwaga: parametr wpisu zapisany w postaci <nazwa[]> oznacza parametr który zawiera lub może zawierać kilka wartości rozdzielonych przecinkami.

Format wpisu przebieg:

przebieg <numer[]> <czasp> <czask> <op> <odcinek[]> <strona> <od[]> <przez[]> <do[]> <rezerwa> <rezerwa> <rodzaj> <warunkim>

gdzie:

Jeżeli zdefiniowane zostaną informacje o mijance, przebieg wyjazdowy na szlak zostanie nastawiony pod warunkiem, że:

W przypadku szlaku wieloodstępowego, przy kontroli warunków od liczby dostępnych torów mijanki odjęta zostanie pomnożona przez 2 liczba odstępów przed mijanką zajętych przez pociągi jadące w jej kierunku.

Warunki dla mijanki muszą być kontrolowane w przebiegach wyjazdowych w kierunku mijanki z obu stron. Opisane warunki zostały ustalone w sposób empiryczny i nie gwarantują w pełni poprawnego prowadzenia ruchu, zwłaszcza na dłuższym odcinku jednotorowym.

Format wpisu definiuj:

definiuj <nazwaprzeb> "<odcinek[]> <strona> ... <rodzaj> (<warunkim>)

gdzie:

Zdefiniowany przebieg można użyć w skróconym wpisie przebieg o formacie:

przebieg <numer[]> <czasp> <czask> <op> <nazwaprzeb>

Uwaga: kolejność wpisów w pliku ma znaczenie - kolejno sprawdzane są warunki nastawienia przebiegów zaczynając od początku pliku. Jeżeli dla pociągu znajdującego się w określonym miejscu zastosowano więcej niż jeden wpis przebiegu, po niepowodzeniu nastawienia pierwszego nastąpi próba nastawienia kolejnego (przykładowo po niepowodzeniu nastawienia przejazdu bez zatrzymania sprawdzany może być wjazd na stację). Warunki nastawienia przebiegów sprawdzane są co 10 s.

Format wpisu zmiana:

zmiana <odcinek[]> <czasp> <czask> <op> <numer1> <numer2>

gdzie:

Parametry <numer1> i <numer2> mogą być podane w znakach cudzysłowu i zawierać spacje rozdzielające kilka numerów - w ten sposób uzyskać można podział numeru na dwa, połączenie dwóch numerów w jeden itp. Zmiana dokonana zostanie pod warunkiem, że numer wprowadzony jest tylko dla danego odcinka - nie znajduje się w żadnym innym torze w okręgu.

Dodatkowe wytyczne stosowania funkcji ANP:

3. Obsługa edytora

Edytor pozwala na dodanie obiektów z określeniem ich właściwości oraz wprowadzenie ogólnych ustawień pulpitu. Do wprowadzania/edycji właściwości obiektów, oraz tworzenia obiektów służy okno Obiekty z zakładkami dla poszczególnych typów obiektów. Ogólne ustawienia edytowane są w zakładce Ustawienia.

Aby dodać obiekt, należy wprowadzić jego właściwości, kliknąć przycisk Dodaj i zaznaczyć przy pomocy myszy kolejne pola zobrazowania określające położenie i kształt obiektu. Aby zmienić właściwości obiektu, należy zaznaczyć ten obiekt, wprowadzić właściwości i kliknąć przycisk Zapisz.

Pola mają postać kwadratu o boku 1 jednostki siatki i zaznacza się je kliknięciem w obszar ograniczony liniami siatki. Poszczególne obiekty mają pola wskazujące na obiekty sąsiednie. Pola te muszą pokrywać się z polami sąsiednich obiektów dla umożliwienia właściwego działania pulpitu.

Do zaznaczania obiektów służy lewy klawisz myszy. Kliknięcie na pole obiektu powoduje zaznaczenie obiektu. Kliknięcie z klawiszem Ctrl powoduje dodanie kolejnego obiektu do zaznaczenia, z klawiszem Shift - odznaczenie obiektu. Przytrzymanie klawisza Alt powoduje zaznaczanie/odznaczanie pojedynczych obiektów, gdy więcej niż obiekt znajduje się w danym polu - kilka zaznaczeń/odznaczeń z użyciem tego klawisza pozwala na wybranie jednego z kilku obiektów w jednym polu. Przy zaznaczeniu odcinka toru dodatkowo oznaczany jest przy pomocy kółka pierwszy punkt tego odcinka (kolejność ma znaczenie dla niektórych parametrów). Zaznaczone obiekty można przesunąć przy pomocy myszy, wybierając polecenia z menu Edycja lub z menu otwieranego prawym klawiszem myszy:

Przy pomocy poleceń Przesuń o obraz w ... możliwe jest przesunięcie zaznaczenia na sąsiedni obraz dla pulpitów złożonych z wielu obrazów. Aby przesunąć w ten sposób część pulpitu bez przesuwania punktów wskazujących na sąsiednie obiekty na innym obrazie, należy przed przesunięciem o obraz wybrać polecenie Przesuń z rozłączeniem s. ...

Polecenie Kopiuj skrót SHA256 do schowka kopiuje do schowka wyliczony dla pliku pulpitu skrót SHA256, używany przez TrainDriver 2.

Przy tworzeniu pulpitu należy przestrzegać wytycznych zawartych w rozdz. 4. Po utworzeniu pulpitu zaleca się przetestowanie wszystkich przebiegów dopuszczalnych przez układ torów oraz specyficznych wykluczeń w trybie testowym SCS-1 (ustawienie, zwolnienie przebiegu).

Uwaga: wygląd niektórych symboli obiektów w edytorze może nieznacznie różnić się względem SCS-1.

3.1. Ustawienia

W zakładce tej wprowadzane są ogólne ustawienia pulpitu:

3.2. Sygnalizator

Sygnalizator lub punkt końca przebiegu definiowany jest trzema polami zobrazowania:

Wszystkie trzy pola muszą ze sobą sąsiadować. Jeżeli sygnalizator jest początkiem przebiegu, najbliższy odcinek za symbolem sygnalizatora na pulpicie nie może być tym samym odcinkiem izolowanym, co odcinek przed sygnalizatorem (niezależnie od odległości odsunięcia złącza izolowanego od sygnalizatora).

Jeżeli punkt końca przebiegu pociągowego w kierunku szlaku sąsiaduje bezpośrednio z semaforem wjazdowym, a bezpośrednio za tym semaforem wjazdowym znajduje się odcinek izolowany, odcinek ten będzie kontrolowany na niezajętość w przebiegach pociągowych do tego punktu końcowego. W przypadku gdy szlak składa się z więcej niż jednego odcinka izolowanego, dla kontroli ich niezajętości przebieg musi objąć wszystkie te odcinki - punkt końca przebiegu musi się wówczas znajdować za tymi odcinkami (zgodnie z przykładami w rozdz. 4.2.).

Właściwości sygnalizatora są następujące:

*symbole powtarzające, w tym symbole na obrazach poglądowych traktowane są przez SCS-1 nie jako sygnalizatory, a jako obiekty graficzne, które nie przekazują sygnałów zależnościowych między sąsiadującymi obiektami - umieszczenie takiego symbolu w środku toru po którym realizowane są przebiegi jest możliwe pod warunkiem, że przylegające do niego odcinki wskazywać będą na siebie wzajemnie, a nie na symbol powtarzający

Przyciski sem., sem. m., Tm, koniec p., koniec m., To/Sp powodują ustawienie w oknie domyślnych parametrów dla wybranych rodzajów sygnalizatorów.

3.3. Zwrotnica, wykolejnica

Zwrotnica definiowana jest czterema polami:

Wszystkie cztery pola muszą ze sobą sąsiadować. Zdefiniowany w ten sposób obiekt jest symbolem zwrotnicy w jednym polu, a jej odnogi należy odwzorować jako odcinki o wspólnej nazwie odcinka izolowanego. Wykolejnice definiuje się analogicznie, przy czym pole położenia odpowiadającego zamknięciu wykolejnicy (plus gdy Vplus=0, ewentualnie minus gdy Vminus=0, a plus jest położeniem otwartym) nie wskazuje na sąsiedni obiekt, a na puste pole obok obiektu wykolejnicy po stronie, po której umieszczona jest belka wykolejnicy (układ pól jest taki sam jak dla zwrotnicy nie połączonej w kierunku ochronnym z żadnym obiektem, rysowany jest jednak symbol odpowiedni dla wykolejnicy).

Rozjazd krzyżowy podwójny należy odwzorować jako dwa przylegające bezpośrednio do siebie obiekty zwrotnic, odpowiadające poszczególnym parom zwrotnic rozjazdu krzyżowego, umieszczone "na zakładkę". Rozjazd krzyżowy pojedynczy musi zostać wykonany w układzie analogicznym do rzeczywistego układu jego elementów, tzn. tworzony jest przez dwa obiekty zwrotnic połączone odcinkiem odpowiadającym odcinkowi łukowemu rozjazdu, oraz skrzyżowanie torów.

Właściwości zwrotnicy/wykolejnicy są następujące:

Przyciski zw., Wk. zmk., Wk. otw. powodują wprowadzenie domyślnych wartości Vplus, Vminus dla zwrotnicy, wykolejnicy zamkniętej w położeniu zasadniczym, wykolejnicy otwartej w położeniu zasadniczym.

W przypadku rozjazdu krzyżowego podwójnego, jeżeli jazda odbywa się przez dwa obiekty zwrotnic dla których ustalono prędkość 40 km/h - tzn. jazda przez rozjazd krzyżowy w kierunku ukośnym, na wprost - w zależnościach sygnałów przyjęta zostanie prędkość jazdy przez ten rozjazd 100 km/h zamiast 40 km/h.

3.4. Odcinek

Odcinek definiowany jest czterema polami:

Odcinek przeznaczony jest do odwzorowania toru stacyjnego bądź szlakowego lub jego fragmentu, odcinka między rozjazdami w głowicy, odcinka tworzącego symbol rozjazdu przy obiektach zwrotnicy itp.

Jeden odcinek może być linią prostą. Odcinki załamane, a także odcinki podzielone np. symbolem sygnalizatora należy odwzorować przy pomocy więcej niż jednego obiektu odcinka (wyjątkiem są załamane odcinki o skosie innym niż domyślny, które mogą być odwzorowane przez jeden obiekt - opis w rozdz. 3.10.). Pola wskazujące na sąsiedni obiekt nie muszą sąsiadować z odcinkiem w przypadku nieciągłości linii torów (np. przeniesienie między obrazami lub w różnych poziomach).

Właściwości odcinka są następujące:

Obiekt odcinka może zostać także wykorzystany jako symbol pokazujący grupowo zajętość wielu odcinków, stosowany na szlakach z samoczynną blokadą liniową - w tym celu należy umieścić odcinek poza układem torowym (bez połączenia z innymi odcinkami) i w polu nazwa It podać rozdzielone przecinkami nazwy kontrolowanych odcinków izolowanych toru szlakowego.

Grupowa sygnalizacja zajętości może być wykorzystana także dla odcinka umieszczonego w układzie torowym - wówczas odcinek ten działa analogicznie jak odcinek kontrolujący zajętość wg pierwszej podanej nazwy odcinka izolowanego, a dodatkowo sygnalizuje zajętość odcinków izolowanych podanych jako kolejne. Taki sposób działania odcinka wykorzystać można do odwzorowania odcinków nakładanych, stosowanych do aktywacji ssp - w tym celu należy podzielić szlak na dwa odcinki, np. dłuższy it1 oraz krótszy it1p od strony semafora powiązanego z ssp; dla pierwszego z nich w polu nazwa It podać po przecinku nazwę drugiego i odwrotnie, oraz opcjonalnie umieścić obok niepowiązany z układem torowym powtarzacz odcinka it1p - w efekcie zajętość toru szlakowego będzie sygnalizowana w całości, jednak tylko zajętość odcinka it1p będzie traktowana jako zajętość odcinka zbliżania przed semaforem.

Przycisk Zaj. pozwala na próbne podświetlenie na czerwono wszystkich odcinków i zwrotnic o danej nazwie odcinka izolowanego w celu sprawdzenia poprawności przypisania nazwy odcinka izolowanego, nie pokazuje jednak zajętości odcinków grupowych. Polecenie Pokaż numery pociągów z głównego menu Widok pozwala na próbne wyświetlenie numerów pociągów we wszystkich torach pulpitu, dla których przewidziane jest wyświetlanie numerów pociągów.

3.5. Blokada liniowa

W programie SCS-1 przewidziano samoczynne blokady liniowe (wieloodstępowe) i półsamoczynne blokady liniowe (jednoodstępowe). Samoczynne blokady liniowe, zależnie od konfiguracji, mogą odzwierciedlać w działaniu i obsłudze blokady liniowe typu Eac, SHL-12 lub CBL2010, w tym blokady jednoodstępowe o analogicznym działaniu, a w przypadku CBL2010 także blokady z automatycznymi posterunkami odstępowymi (APO). Półsamoczynne blokady liniowe odzwierciedlają blokady liniowe typu Eap, z opcjonalnym uzależnieniem od niezajętości odcinka izolowanego toru szlakowego.

Oba rodzaje blokad mogą działać na szlakach wewnętrznych, jak również na szlakach stycznych, z połączeniem blokad poprzez symulator TrainDriver 2, przy czym z uwagi na przyjęty protokół komunikacji funkcjonalność samoczynnych blokad liniowych na szlakach stycznych jest ograniczona - niektóre polecenia lub stany mogą nie być poprawnie przekazywane między stacjami (obsługiwane jest włączenie lub zmiana kierunku blokady, także automatyczne włączenie gdy po połączeniu szlaku blokada była już w stanie odjazd, oraz automatyczne pozwolenie gdy po połączeniu szlaku blokada była już w stanie przyjazd, nie jest obsługiwane zwolnienie kierunku do stanu neutralnego od strony drugiej scenerii oraz poprawne sterowanie sygnałami na semaforach sbl pomiędzy sceneriami).

Dla obu rodzajów blokad używany jest w edytorze wspólny rodzaj obiektu, a rozróżnienie następuje poprzez wybór rodzaju SBL (samoczynna blokada liniowa) / PBL (półsamoczynna blokada liniowa) i odmienną konfigurację. Część właściwości jest wspólna dla obu rodzajów blokad:

a) Samoczynna blokada liniowa

Samoczynna blokada liniowa funkcjonuje w programie SCS-1 jako nakładka na semafory odstępowe z odcinkami izolowanymi odstępów, działające w sposób podobny do semaforów półsamoczynnych z funkcją samoczynności. Zależnie od układu urządzeń, samoczynna blokada liniowa może działać jako jednokierunkowa lub dwukierunkowa, oraz zależnie od konfiguracji jako trzystawna lub czterostawna, z logiką działania wg określonego typu blokady liniowej, wybieraną z listy rozwijanej typ. Blokada dwukierunkowa w stanie zasadniczym może znajdować się w określonym kierunku ruchu lub w stanie neutralnym.

Tor szlakowy z samoczynną blokadą liniową składa się z następujących obiektów:

Dla symbolu blokady określany jest jeden punkt oraz orientacja kierunku odjazd. Symbole blokad powiązane są poprzez zdefiniowane nazwy sąsiednich symboli oraz semaforów sbl na przedstacyjnym posterunku odstępowym. Symbole blokady oraz semafory sbl muszą mieć skonfigurowany zgodny kierunek zasadniczy.

Powiązanie semaforów sbl i odcinków torowych wraz z semaforami wjazdowymi następuje na zasadzie geograficznej. Semafory wjazdowe muszą mieć zaznaczone właściwości koniec p. oraz przebiegi bez zatrzymania. Przebiegi wyjazdowe muszą prowadzić w kierunku pierwszego semafora sbl, bez obiektów końca przebiegu (przy czym jako koniec przebiegu wybierana będzie strzałka blokady, powiązana z tym semaforem). Symbole semaforów sbl widoczne są pomocniczo tylko w edytorze, w SCS-1 zostają ukryte, zgodnie ze zobrazowaniem na rzeczywistych pulpitach (z wyjątkiem APO). W razie potrzeby możliwe jest dodanie na pulpit symboli powtarzających stan semaforów sbl, podobnie jak dla innych sygnalizatorów.

Dla jednokierunkowej pracy blokady należy pominąć symbole strzałek, stosując jedynie odcinki i semafory sbl. Jako koniec przebiegu w kierunku szlaku należy zastosować obiekt sygnalizatora o nazwie identycznej z pierwszym semaforem sbl, z zaznaczonymi tylko dwiema właściwościami - symb. powt. oraz obr. pogląd. (umieszczony na wysokości semafora wjazdowego, obok linii toru).

Właściwości symbolu blokady, używane dla blokad samoczynnych, są następujące:

Obiekty blokady liniowej z APO (typ CBL2010/APO) definiowane są analogicznie jak dla innych samoczynnych blokad liniowych, przy czym dla ostatnich semaforów APO przed stacją nie należy zaznaczać pola To/Sp. Na szlaku z APO można umieszczać tarcze ostrzegawcze oraz przejazdy ssp uzależnione od semaforów APO. Tarcze ostrzegawcze mogą być stosowane także dla szlaku z samoczynną blokadą liniową działającą jako jednoodstępowa.

Samoczynne blokady liniowe na szlakach stycznych, powiązane przez TrainDriver 2, tworzone są podobnie jak blokady wewnętrzne, z dwoma symbolami (przy czym symbol od strony zewnętrznej nie będzie wyświetlany na pulpicie) - program SCS-1 realizuje logikę sterowania całej swojej części szlaku tak jak dla blokady wewnętrznej, a dodatkowo obsługuje komunikaty zmian stanów przesyłane między sceneriami.

Różnice w konfiguracji obiektów blokady samoczynnej do działania na szlaku stycznym są następujące:

b) Półsamoczynna blokada liniowa

Dla półsamoczynnej blokady liniowej wewnętrznej należy utworzyć dwa powiązane wzajemnie symbole strzałek blokady i skonfigurować powiązanie ich z przebiegami wyjazdowymi (poprzez obiekt końca przebiegu na tor szlakowy), a także semaforem wjazdowym i odcinkami zwalniającymi. Odcinki zwalniające (It1, It2) są dwoma odcinkami za semaforem wjazdowym, typowo odcinkiem przedzwrotnicowym i odcinkiem pierwszej zwrotnicy. Dodatkowo istnieje możliwość zdefiniowania odcinka lub wielu odcinków obejmujących tor szlakowy - wówczas ich niezajętość kontrolowana jest przy wysyłaniu poleceń blokady.

Właściwości symbolu blokady, używane dla blokad półsamoczynnych, są następujące:

Półsamoczynne blokady liniowe na szlakach stycznych, powiązane przez TrainDriver 2, tworzone są jako jeden symbol o ustalonej nazwie (opis poniżej - w podpunkcie c), bez podania nazwy drugiego symbolu - inaczej niż w przypadku blokad samoczynnych. Należy powiązać je z przebiegami wyjazdowymi (poprzez obiekt końca przebiegu na tor szlakowy) oraz opcjonalnie odcinkami obejmującymi tor szlakowy. Powiązanie z semaforem wjazdowym i odcinkami zwalniającymi w tym przypadku jest zbędne - funkcje zwalniania realizuje symulator TrainDriver 2.

c) Nazwy obiektów blokady dla szlaku stycznego

Dla powiązania blokady samoczynnej lub półsamoczynnej z TrainDriver 2, poza warunkami opisanymi powyżej, wymagane jest zastosowanie nazwy obiektu blokady od strony obsługiwanej stacji w następującym formacie:

"<tor><szlak>/<torTD2>"

gdzie:

Przykłady: "1Oc/2", "2Oc/1", "1Ci". Uwaga: dla blokad stycznych nie należy stosować prefiksu posterunku.

Po połączeniu szlaku opis (w formacie "<sceneria> / <tor>") zostanie wyświetlony w nawiasie, po prawej stronie nazwy blokady. W przypadku gdy obok nazwy blokady brak miejsca na wyświetlenie opisu, należy w dogodnym miejscu utworzyć obiekt tekstu o treści "statusszl_<nazwa>", gdzie <nazwa> - nazwa blokady bez części /<torTD2>, np. "statusszl_1Oc". Obiekt ten nie będzie domyślnie widoczny, a po połączeniu szlaku będzie on zawierał opis szlaku.

W przypadku blokad samoczynnych na szlaku stycznym nazwa symbolu blokady od strony szlaku jest nieistotna, jednak dla ujednolicenia zaleca się stosowanie nazwy jak dla symbolu od strony obsługiwanej stacji z dodaniem "s" na końcu, jednak bez "/1", "/2".

3.6. Przejazd kat. A

Przejazdy kat. A zależnie od konfiguracji mogą być zamykane ręcznie z poziomu pulpitu SCS-1, albo przy pomocy manipulatora poza SCS-1 (odwzorowanego w TrainDriver 2) - w drugim przypadku obiekt przejazdu na pulpicie wykorzystywany jest do sygnalizacji jego stanu i uzależnienia w przebiegach. Uzależnienie przejazdu w drodze jazdy przebiegów może zostać wyłączone. Uzależnienie przejazdu w drogach ochronnych jest możliwe, jednak musi zostać wykonane ręcznie, przy pomocy definicji defDo (opis w rozdz. 3.9.). W przypadku sterowania z poziomu SCS-1 możliwe jest ponadto samoczynne sterowanie przejazdem wraz z nastawianiem i zwalnianiem przebiegów. Jeżeli przejazd został zamknięty samoczynnie, zostanie również samoczynnie otwarty po zwolnieniu odcinka izolowanego obejmującego przejazd, o ile nie wydano polecenia zamknięcia ręcznego.

Obiekt przejazdu kat. A definiowany jest dwoma polami, oznaczającymi końce symbolu przejazdu. Przejazd uzależniony zostanie w przebiegach po torach przecinających przejazd (o ile mają kontrolę niezajętości).

Właściwości przejazdu kat. A są następujące:

Dla urządzeń na przejeździe w scenerii stosowane muszą być następujące nazwy:

gdzie <nazwa> - ustalona nazwa unikalna przejazdu. Sterowanie poszczególnymi rogatkami i sygnalizatorami przebiega w odpowiedniej sekwencji. Możliwe jest pominięcie grupy urządzeń, np. brak rogatek lewych.

3.7. Przejazd z ssp

Przejazdy z ssp zamykane są pod wpływem sygnałów z czujników torowych. Przejazd z ssp może obsługiwać od 1 do 4 torów (należy mieć przy tym na uwadze, że zgodnie z aktualnymi przepisami ssp nie może obsługiwać więcej niż 3 tory szlakowe), na każdym torze umieszczane są 3 czujniki (dwa włączające, umieszczone przed przejazdem, i wyłączający, umieszczony przy przejeździe) i opcjonalnie tarcze ostrzegawcze przejazdowe. Możliwe jest wyłączenie czujników w torze lub wyzerowanie przejazdu. Logika działania przejazdu opiera się o liczenie osi przejeżdżających przez czujniki i zmiany stanu zajętości stref między tymi czujnikami (dla każdego toru dwie strefy między trzema czujnikami). Założono przy tym, że błędna sekwencja zadziałania czujników nie powoduje sygnalizacji usterki.

Możliwe jest powiązanie przejazdu z przebiegami, na zasadzie uruchamiania zamykania przejazdu po nastawieniu przebiegu w kierunku przejazdu, przy jednoczesnej zajętości odcinka przed semaforem. Przebiegi, których nastawienie ma inicjować zamykanie, należy zdefiniować ręcznie dla każdego toru i kierunku jazdy. Niezależnie od powiązania powinny być zastosowane czujniki włączające umieszczone w skróconej odległości od przejazdu.

Obiekt przejazdu z ssp definiowany jest dwoma polami, oznaczającymi końce symbolu przejazdu. Położenie symbolu względem układu torowego nie ma wpływu na działanie przejazdu z ssp.

Właściwości przejazdu z ssp są następujące:

Zasada nadawania nazw dla przejazdu i urządzeń na przejeździe w scenerii (rogatek, sygnalizatorów przejazdowych) jest identyczna jak dla przejazdów kat. A. Na potrzeby ustalenia nazw czujników i tarcz ostrzegawczych przejazdowych w scenerii należy określić dla przejazdu kierunek P i N. Czujniki muszą otrzymać następujące nazwy:

gdzie <nazwa> - ustalona nazwa unikalna przejazdu, <tor> - cyfra od 1 do 4 oznaczająca tor szlakowy.

Nazwy tarcz ostrzegawczych przejazdowych definiowane są indywidualnie dla każdego przejazdu, według wytycznych Ie-4. Zaleca się, aby miały prefiks w postaci "<nazwa>_".

Wszystkie czujniki powinny być jednakowo zorientowane i wysyłać meldunek ":ct1" przy jeździe w kierunku P. Czujniki włączające należy umieścić w odległości zapewniającej wymagany czas ostrzegania przed przejazdem pociągu (min. 30 s, a w przypadku czterech półrogatek min. 46 s). Czujniki wyłączające należy umieścić bezpośrednio za przejazdem, patrząc zgodnie z zasadniczym kierunkiem ruchu, lub zgodnie z kierunkiem nieparzystym na szlaku jednotorowym.

3.8. Grafika i opisy tekstowe

W zakładce tej możliwe jest dodanie opisu tekstowego lub statycznego elementu graficznego o rozmiarze jednego pola. Wstawiany tekst jest wyśrodkowany we wskazanym polu. Aby wstawić nazwę obsługiwanej stacji, należy wprowadzić treść opisu "statuspost_<nazwa>" - wówczas fragment "statuspost_" zostanie ukryty, a nazwa stacji wyświetlona zostanie kolorem żółtym (uwaga: patrz rozdz. 4.2.). Nie ma możliwości edycji dodanych opisów i symboli statycznych - w razie potrzeby zmiany należy usunąć i dodać symbol ponownie.

Istnieje możliwość ustawienia opisu tekstowego z niestandardową wielkością czcionki, kolorem lub wyrównaniem - w tym celu należy zastosować tagi na końcu treści opisu, w formacie "tekst[c=x][s=y][a=z]" (lub pojedynczo, np. "tekst[a=z]"), gdzie x - kolor: r - czerwony, g - zielony, b - niebieski, y - żółty, w - biały, m - magenta, o - pomarańczowy; y - rozmiar tekstu; z - wyrównanie: l - do lewej, r - do prawej (domyślnie opis wycentrowany). Nie należy stosować innych kolorów tekstu bez uzasadnionego powodu - z zasady statyczne teksty na pulpicie powinny być wyświetlane w kolorze szarym (domyślnym).

Opisy tekstowe mogą zostać ponadto wykorzystane jako przyciski do wygodnego przełączania obrazów - w tym celu należy w miejscu treści opisu podać łańcuch w formacie "obraz:nazwa", albo "<obraz:nazwa" lub "obraz>:nazwa" (wyświetlane ze strzałką - dla pól przy brzegu obrazu), gdzie nazwa - nazwa obrazu, zgodnie z definicją w zakładce Ustawienia; np. "<obraz:Łodygowice[a=l]" (z dodatkowo zastosowanym wyrównaniem do lewej). Przycisk do przełączania obrazów wyświetlany jest z białym tekstem na ciemnoniebieskim tle.

3.9. Dodatkowe wpisy

W zakładce Ustawienia znajduje się pole tekstowe, w którym umieszczać można wpisy tekstowe dodatkowych ustawień pulpitu lub zależności. W dalszej części opisano możliwe wpisy. Objaśnienie formatu wpisów otworzyć można również bezpośrednio w edytorze, przy pomocy przycisku ? - otwiera on okno z polem tekstowym z objaśnieniami, które równocześnie może zostać wykorzystane jako brudnopis (uwaga: ewentualne zmiany w oknie z objaśnieniami są resetowane przy każdym otwarciu okna).

1) Definicja obrazu (widoku) pulpitu

Umożliwia zdefiniowanie nazw, rozmiarów i skali poszczególnych obrazów dla pulpitu składającego się z wielu obrazów:

obraz <x> <y> <w> <h> <skala> <nazwa>

lub w wersji skróconej, gdy zastosowany ma być domyślny rozmiar i skala:

obraz <x> <y> <nazwa>

gdzie:

np. "obraz 1 0 75 37 24 Żywiec".

Uwaga 1: przy braku wpisów obrazów dla pulpitu, dla którego ustawiono więcej niz 1 obraz, przełączanie obrazów będzie możliwe tylko przyciskami strzałek, bez menu podręcznego.

Uwaga 2: dla uzyskania różnego rozmiaru poszczególnych obrazów należy zdefiniować ich rozmiary wpisami, a jako rozmiar bazowy w zakładce Ustawienia podać największy używany rozmiar obrazu - rozmiar bazowy stosowany będzie w edytorze dla wszystkich obrazów, a ich przycięcie do zdefiniowanych rozmiarów nastąpi przy wczytaniu pulpitu w SCS-1.

2) Definicja domyślnego wariantu przebiegu

Umożliwia zdefiniowanie jaki wariant przebiegu ma być ustawiany jako domyślny, jeżeli przy braku definicji nastawiany jest wariant inny niż pożądany:

wariant <sygnp> <sygnk> <zwrotnicaWar>

gdzie:

np. "wariant Db_A Db_H Db_3".

3) Definicja zabronionego przebiegu

Umożliwia zdefiniowanie przebiegów lub wariantów które nie mogą być nastawiane, mimo że układ obiektów pulpitu umożliwia ich nastawienie:

zakaz <sygnp> <sygnk> <zwrotnicaWar>

gdzie:

np. "zakaz Db_M Db_Zk Db_101".

4) Definicja ochrony bocznej dla zwrotnicy

Umożliwia zdefiniowanie zależności ochrony bocznej, powiązanej z daną zwrotnicą i jej przejeżdżanym położeniem (domyślnie program sam nie wyszukuje i nie uzależnia ochrony bocznej, z wyjątkiem przypadków zwrotnic sprzężonych):

defOB <zwrotnica><poł> <zależności>

gdzie:

np. "defOB Db_1/Db_3- Db_Tm2,Db_Tm5,Db_B".

Uwaga: zdefiniowanie kilku wpisów ochrony bocznej dla tej samej zwrotnicy i położenia traktowane jest jako kilka wariantów ochrony bocznej, przy czym pierwszy zdefiniowany jest domyślnym.

5) Definicja drogi ochronnej za semaforem

Umożliwia zdefiniowanie zależności drogi ochronnej, powiązanej z danym semaforem i długością drogi ochronnej 50/100 m (domyślnie program sam nie wyszukuje i nie uzależnia dróg ochronnych):

defDo <semafor> <długość> <zależności>

gdzie:

np. "defDo Db_H7 50 Db_Iz28/30,Db_30+,Db_28+,Db_km12567".

Uwaga: zdefiniowanie kilku wpisów drogi ochronnej dla tego samego semafora i długości drogi ochronnej traktowane jest jako kilka wariantów drogi ochronnej, przy czym pierwszy zdefiniowany jest domyślnym.

6) Definicja zwrotnic (ew. innych zależności) uzależnianych w torze odjazdowym przy przebiegu pociągowym z tego toru

Umożliwia zdefiniowanie zależności zwrotnic w torze odjazdowym dla przebiegu od danego semafora (domyślnie program sam nie wyszukuje i nie uzależnia takich zwrotnic):

defZwTO <semafor> <zależności>

lub, dla przebiegów manewrowych:

defZwTOm <semafor> <zależności>

gdzie:

np. "defZwTO Db_G4 Db_22+,Db_29+".

Uwaga: zdefiniowanie kilku wpisów zależności zwrotnic w torze odjazdowym dla tego samego semafora traktowane jest jako kilka wariantów tych zależności, przy czym pierwszy zdefiniowany jest domyślnym.

7) Definicja skróconej drogi hamowania lub kolejności nastawiania między dwoma semaforami lub grupami semaforów

Umożliwia zdefiniowanie bardziej skomplikowanych przypadków sygnalizacji skróconych dróg hamowania lub kolejności nastawiania, których nie można prosto zdefiniować przy pomocy pól skrócona droga ham. lub kolejność nastawiania w zakładce Sygnalizator:

defSDH <sygnp> <sygnk> <vsygnp> <vsygnk>

gdzie:

np. "defSDH Db_X Db_K2,Db_K5 100 40" ("X wskazuje V <= 100 gdy K2,K5 wskazuje V <= 40").

Uwaga: dla skróconej drogi hamowania wskaźnik W20 zostanie wysterowany, jeżeli dopasowana zostanie para semaforów, a semafor początkowy sygnalizować będzie prędkość wyższą niż końcowy, lub gdy zdefiniowano <vsygnp> = <vsygnk> = 160.

8) Definicja domyślnego przebiegu bez zatrzymania

Umożliwia zdefiniowanie domyślnego przebiegu bez zatrzymania, jeżeli przy wyborze przebiegu z sygnalizatorami pośrednimi, bez wskazania tych sygnalizatorów, znajdowany jest automatycznie inny niż pożądany przebieg bez zatrzymania:

przebBZ <sygnPocz> <elemPosr1> <elemPosr2> ... <sygnKonc>

lub, dla przebiegów manewrowych:

przebBZm <sygnPocz> <elemPosr1> <elemPosr2> ... <sygnKonc>

gdzie:

np. "przebBZ Gr_D Gr_M1 Gr_P3 Gr_1Z".

9) Definicja zamiany wysyłanych rozkazów

Umożliwia wymuszenie zamiany wysyłanych do symulatora rozkazów na inne rozkazy, a także wysyłanie kilku niezależnych rozkazów dla umożliwienia sterowania niestandardowymi sygnałami lub obiektami, które nie zostały przewidziane w programie:

zamien <rozkazZ> <rozkazNA>

gdzie:

np. "zamien Tz1:S1 Tz1:Zs1".

3.10. Skos dróg zwrotnicowych

Domyślnie dla pulpitu w SCS-1 stosowany jest skos ukośnych odcinków torów i dróg zwrotnicowych 1:1, tzn. odcinek ukośny na szerokości 1 pola wznosi się (opada) o 1 pole w pionie. Przy większych układach torowych drogi zwrotnicowe z takim skosem mogą zajmować zbyt dużo miejsca - aby zmniejszyć rozmiar pulpitu, można zastosować odcinki pionowe między zwrotnicami - co jednak pogarsza czytelność obrazu układu torowego - lub zastosować większy skos dróg zwrotnicowych. W programie obsługiwane jest rysowanie dróg zwrotnicowych ze skosem 1:2 oraz 1:3. Skos 1:2 najwygodniej stosować jest przy rozstawie osi torów równym 2 jednostkom siatki, a 1:3 - 3 jednostkom siatki, ale możliwe jest dostosowanie obu tych skosów do dowolnego rozstawu (jednak większego niż 1 jednostka siatki). Jeden pulpit może zawierać fragmenty układu torowego o różnych skosach.

Elementy pulpitów ze skosami 1:2 i 1:3 rozmieszczane są w siatce jak samo jak dla domyślnego skosu 1:1, jednak poprzez konfigurację zwrotnic i odcinków ich linie rysowane są z przesuniętymi punktami końcowymi dla uzyskania zadanego skosu linii. Przewidziane są trzy sposoby konfiguracji elementów:

a) ustawienie skosu 1:2 lub 1:3 dla zwrotnicy (pole skos symbolu; możliwe tylko dla zwrotnicy z jednym odgałęzieniem poziomym) - wówczas punkt jej ukośnego odgałęzienia przesuwany jest tak, aby uzyskać odpowiedni skos; odpowiednio przesuwane są także końcówki sąsiadujących z nimi odcinków (uwaga: ale nie innych zwrotnic - zwrotnice z przesuniętymi końcami nie mogą sąsiadować bezpośrednio),

b) przesunięcie całego symbolu zwrotnicy (pole przesunięcie symbolu) - np. dla dopasowania zwrotnicy do przejścia o skosie 1:2 lub 1:3, gdy umieszczona jest w rozstawie innym niż odpowiednio 2 lub 3 jednostki siatki; odpowiednio przesuwane są także końcówki sąsiadujących ze zwrotnicą odcinków (uwaga: ale nie innych zwrotnic - zwrotnice z przesuniętymi końcami nie mogą sąsiadować bezpośrednio),

c) ustawienie skosu 1:2 lub 1:3 dla odcinka (pole skos symbolu) - wówczas, jeżeli skos wynikający z położenia punktów końcowych odcinka (po uwzględnieniu przesunięć zwrotnic) nie zgadza się z zadanym skosem, odcinek rysowany są w postaci łamanej z dwóch części - poziomą/pionową oraz ukośną z zadanym skosem, przy czym:

Możliwe jest łączenie ze sobą konfiguracji a), b) i c), np. zadanie skosu 1:2 albo 1:3 oraz przesunięcie całego symbolu zwrotnicy.

W edytorze domyślnie układ torowy rysowany jest z przesunięciami wynikającymi z konfiguracji skosów. Dla kontroli faktycznego rozmieszczenia obiektów w siatce możliwe jest chwilowe wyłączenie przesunięć poleceniem Wyłącz skosy z menu Widok - wówczas elementy z zadanymi przesunięciami lub skosami oznaczone są dla odróżnienia kolorem jasnozielonym.


Rys. 5. Układ torowy z różnymi skosami dróg zwrotnicowych: a) skos 1:1 (domyślny), b) skos 1:1 z odcinkami pionowymi, c) skos 1:2 - układ obiektów, d) skos 1:2 - wygląd pulpitu, e) skos 1:3 - układ obiektów, f) skos 1:3 - wygląd pulpitu (uwaga: przesunięcie 0.3125 jednostki siatki odpowiada przesunięciu 0.3333 zaokrąglonemu do pełnych 5 px)

Na rys. 5. przedstawiono przykłady układu torowego zbudowanego ze skosami 1:2 i 1:3, w tym przykładowym odwzorowaniem rozjazdu krzyżowego przy różnych skosach.

3.11. Obrazy poglądowe

Przy pulpicie składającym się z dwóch lub więcej obrazów zastosować można obraz lub obrazy poglądowe, przedstawiające kontrolowany odcinek w uproszczeniu i bardziej zwartym układzie (w przybliżeniu krótszym i węższym o połowę), umożliwiającym umieszczenie na jednym obrazie większej liczby posterunków. Założenia budowy i działania obrazów poglądowych w SCS-1 są następujące:

Dla obiektów sygnalizatorów umieszczanych na obrazie poglądowym należy wprowadzić nazwę identyczną z nazwą na obrazie szczegółowym oraz zaznaczyć właściwości symb. powt. oraz obr. pogląd. Pozostałe właściwości należy pozostawić odznaczone/z wartościami domyślnymi - nie będą one wykorzystywane, a kształt symbolu ustalony zostanie według kształtu powtarzanego sygnalizatora z obrazu szczegółowego.

Przy wyjazdach w kierunku szlaków z sbl należy zastosować skonfigurowane tak samo obiekty sygnalizatorów o nazwie pierwszego semafora sbl na szlaku, które nie będą powtarzać jego stanu, ale będą służyć jako punkty końcowe dla przebiegów pociągowych w kierunku szlaku. W odróżnieniu od obrazu szczegółowego z sbl jednokierunkową mogą one być umieszczone w linii toru.

Dla obiektów odcinków umieszczanych na obrazie poglądowym, powtarzających stany odcinków obrazu szczegółowego, należy:

Długość odcinków na obrazie poglądowym z nadaną nazwą toru lub wyświetlających numery pociągów musi wynosić nie mniej niż 3 jednostki siatki. Dla odcinków torów stacyjnych zaleca się stosować długość przynajmniej 4 jednostek siatki. Dla pozostałych odcinków, np. odcinków przedzwrotnicowych czy wewnątrz głowicy stosować można długość 1 jednostki siatki. Odcinki odstępów sbl należy umieszczać bezpośrednio przy sobie, bez stosowania obiektów sygnalizatorów sbl - po uruchomieniu pulpitu poszczególne odstępy zostaną automatycznie rozdzielone przerwami.

Symbole zwrotnic na obrazach poglądowych należy utworzyć poprzez złożenie krótkich, skonfigurowanych podobnie jak podano wyżej obiektów odcinków, zbiegających się w jednym punkcie, reprezentujących odnogi zwrotnicy. Jeżeli założono brak zobrazowania torów bocznych na obrazie poglądowym, należy zobrazować jedynie krótkie odnogi zwrotnic prowadzące w ich kierunku. Aby odcinki zwrotnic powtarzały stan określonych części symbolu z obrazu szczegółowego, tym samym pokazując kierunek utwierdzenia przebiegu przez zwrotnicę, należy zastosować identyczną wartość właściwości id dla odcinka na obrazie szczegółowym i reprezentującego go odcinka na obrazie poglądowym - przykładowo "0" dla części wspólnej, "1" dla części stanowiących odnogi w kierunku "+", "2" - w kierunku "-"; dla odcinków wspólnych dla różnych zwrotnic stosowane będzie więcej różnych wartości.

Może zdarzyć się sytuacja, gdy na obrazie szczegółowym brak jest odcinka toru, powtarzającego stan odcinka zwrotnicowego, za zwrotnicą w kierunku "+" lub "-", np. istnieje tylko odcinek przed zwrotnicą i odcinek za zwrotnicą w kierunku "-" - w takim przypadku można zmodyfikować obraz szczegółowy lub dopuścić niedokładność zobrazowania przebiegów po danej zwrotnicy na obrazie poglądowym, np. odnogą kierunku "+" powtarzając stan odcinka przed zwrotnicą - wówczas przebiegi w kierunku "+" zobrazowane będą prawidłowo, a przy przebiegach w kierunku "-" podświetlane będą obie odnogi zwrotnicy (dla pojedynczych zwrotnic nie pogarsza to w istotny sposób czytelności obrazu poglądowego).

4. Wytyczne projektowania pulpitu

Uwaga: w opisie jako stacja należy rozumieć stację lub inny posterunek ruchu, np. posterunek odgałęźny.

4.1. Nazwy obiektów

Dla ujednolicenia zaleca się przyjąć następujące zasady nazewnictwa obiektów:

Jeżeli pulpit obejmuje jedną stację, należy stosować nazwy zgodnie z powyższymi zasadami. Jeżeli pulpit obejmuje więcej niż jedną stację, należy dodatkowo stosować dla wszystkich stacji prefiksy umożliwiające rozróżnienie nieunikalnych nazw obiektów na poszczególnych stacjach:

Dla strzałek blokad wewnętrznych należy stosować nazwy w formacie "<pref>_<tor><szlak>", gdzie <pref> - skrót nazwy stacji przy końcu szlaku, przy którym umieszczona jest strzałka, <tor><szlak> - oznaczenie szlaku złożone z numeru toru i litery lub skrótu kierunku; np. "Db_1C". Dla strzałek blokad stycznych, powiązanych przez TrainDriver 2, należy stosować nazwy zgodnie z opisem w rozdz. 3.5.

Dla przejazdów zaleca się stosować nazwy unikalne w formacie "km<km>", gdzie <km> - kilometr zapisany bez kropki, z trzema miejscami dziesiętnymi, np. "km1234" - przejazd w kilometrze 1.234.

Nie zaleca się stosowania polskich znaków diakrytycznych w nazwach sterowanych/kontrolowanych obiektów, a także stosowania dla różnych obiektów nazw różniących się jedynie wielkością znaków.

4.2. Projektowanie pulpitu

Ogólne zasady tworzenia obrazów pulpitu komputerowego zawierają wytyczne Ie-104 PKP PLK SA. Dodatkowo należy przestrzegać następujących reguł (odstępstwa są dopuszczalne w uzasadnionych przypadkach):

  1. Rozmiar obrazów pulpitu należy dobrać tak, aby możliwe było jego wyświetlenie bez suwaków przewijania w jednej z przewidzianych skal (10, 12, 14, 16, 20, 24, 28, 32 px/jedn.) na monitorze o standardowej rozdzielczości 1920x1080 px (z uwzględnieniem zajęcia w sumie do ok. 250 px w pionie przez pasek tytułowy aplikacji, systemowy pasek zadań, górne menu, lampki, przyciski nawigacji pod pulpitem, wyświetlane objaśnienia poleceń itp.) w taki sposób, aby nie pozostawała zbyt duża ilość pustego miejsca po bokach obrazu (np. rozmiar 80x34 dla skali 24 px/jedn.). W miarę możliwości skala poszczególnych obrazów pulpitu powinna być taka sama. Dla pulpitów dla niewielkich posterunków preferowane jest stosowanie większej skali zamiast sztucznego przedłużania odcinków torów. Należy unikać stosowania skali obrazu mniejszej niż 16 px/jedn.
  2. W przypadku konieczności podziału układu torowego na dwa lub więcej obrazów lub umieszczenia układu na dwóch poziomach na jednym obrazie (np. dwie sąsiednie stacje, które nie mieszczą się obok siebie, a ich bezpośrednie połączenie jest utrudnione lub nieczytelne) należy układ podzielić w miejscu toru (zaleca się w miejscu toru szlakowego; podział nie powinien przebiegać przez drogę zwrotnicową; podział nie może przebiegać przez opis tekstowy), zaznaczając odpowiednio obiekty sąsiednie dla tego toru (oznaczane przy zaznaczeniu w edytorze kwadratem z linią przerywaną).
  3. Przy podziale i przeniesieniu układu torowego należy wyraźnie opisać kierunek toru (nazwa sąsiedniego posterunku) oraz - w przypadku przeniesienia między obrazami - zastosować symbol powtarzający najbliższego semafora (który pełni funkcję informacyjną, ale także może być zaznaczony jako koniec przebiegu zamiast właściwego symbolu semafora, bez konieczności zmiany obrazu). Przy przeniesieniu układu torów między różnymi poziomami na jednym obrazie zaleca się stosować linie torów załamane na końcach (rozmiar załamanego fragmentu 1x1 jednostek, lub 1x2 albo 1x3 jednostki; przykład na rys. 6.) zamiast prostych końcówek (np. załamanie przerwanego toru górnej części w dół, załamanie przerwanego toru dolnej części w górę). Dodatkowo zaleca się opisywać przeniesienia numerami w nawiasach (oddzielny numer dla każdego toru), przez co jednoznacznie identyfikowany jest dalszy ciąg układu torowego.


    Rys. 6. Przykład przeniesienia układu torów między dwoma poziomami
  4. Pulpit powinien przedstawiać stację w taki sposób, w jaki widzi ją dyżurny ruchu z nastawni - symbol nastawni powinien znajdować się poniżej układu torowego, zwrócony w kierunku stacji. Zasada ta nie obowiązuje przy zdalnym sterowaniu posterunkami z różnym umiejscowieniem nastawni miejscowych, które wówczas należy w miarę możliwości przedstawić w takiej samej orientacji.
  5. Pulpit należy zaprojektować tak, aby był czytelny i estetyczny, bez zbędnych załamań linii torów (kształt układu torowego może być uproszczony, bez odzwierciedlenia każdego łuku i dokładnego kształtu dróg zwrotnicowych, a także odległości między obiektami - zachowana musi być jedynie topologia obiektów; przykład na rys. 7.). Pulpit nie może zawierać zbyt dużej ilości dodatkowych opisów i symboli infrastruktury nie związanej bezpośrednio z prowadzeniem ruchu. Nie należy stosować bez uzasadnionej potrzeby opisów tekstowych o kolorze innym niż szary. Symbole na pulpicie ani opisy obiektów nie mogą nachodzić na siebie ani na inne elementy pulpitu. Położenie nazw zwrotnic i innych obiektów musi je opisywać w sposób jednoznaczny.
  6. Odległość pomiędzy osiami torów poziomych/pionowych nie powinna być mniejsza niż 2 jednostki siatki (jeden rząd pusty pomiędzy rzędami zawierającymi tor); odległość pomiędzy odcinkami ukośnymi nie powinna być mniejsza niż przekątna jednego kwadratu siatki. Mniejsze odległości dopuszczalne są dla torów bez kontroli niezajętości, w grupach torów bocznych, w których nie ma sygnalizatorów zobrazowanych na pulpicie, a także na obrazach poglądowych.
  7. Należy unikać tworzenia sygnalizatorów i torów stacyjnych w układzie innym niż poziomy. Sygnalizatory w układzie poziomym nie powinny sąsiadować z odcinkami ukośnymi - powinny sąsiadować przynajmniej z krótkim odcinkiem poziomym (1 jednostka). Odcinki ukośne prostopadłe do siebie nie powinny bezpośrednio ze sobą sąsiadować - należy je rozdzielić odcinkiem poziomym/pionowym (dotyczy to także odnóg zwrotnic).
  8. Obiekty zwrotnic i wykolejnic nie powinny sąsiadować bezpośrednio z innymi obiektami zwrotnic lub obiektami sygnalizatorów (z wyjątkiem dwóch obiektów zwrotnic tworzących rozjazd krzyżowy). Przy obiekcie zwrotnicy należy umieścić krótkie fragmenty toru z nazwą odcinka izolowanego identyczną jak zwrotnicy (przynajmniej od strony iglic albo z obu stron odgałęzienia) - w przeciwnym razie nieprawidłowo działać będzie zamknięcie ruchowe zwrotnicy.


    Rys. 7. Przykład pulpitu: a) zawierającego błędy opisane w pkt. 5.-9., b) poprawionego
  9. Zalecana długość torów stacyjnych wynosi przynajmniej 6 jednostek (dla obrazu poglądowego - przynajmniej 4 jednostki). Odcinki, na których wyświetlane mają być numery pociągów, nie mogą mieć mniej niż 3 jednostki długości, aby numer nie zasłaniał całej linii toru. Nazwy torów nie mogą być używane do wyświetlania dodatkowych opisów, informacji o torze, nazw bocznic itp. - użycie znaków spacji w nazwach spowoduje błąd.
  10. Punkty końcowe przebiegów należy umieszczać według następujących zasad:


    Uwaga: w pewnych przypadkach można zamiennie stosować rozwiązania a) z b), lub a) z c) (z rys. 8.).


    Rys. 8. Przykład umieszczenia punktów końcowych przebiegów
  11. Dla każdej stacji sterowanej należy umieścić opis w formacie "statuspost_<nazwa>_(<skrót>)", gdzie <nazwa> - nazwa stacji zapisana dużymi literami, <skrót> - skrót nazwy (zgodny ze skrótem używanym jako prefiks w nazwach; jeżeli pulpit obejmuje tylko jedną stację, a nazwy nie mają prefiksów, skrót należy pominąć) np. "statuspost_LIMBA", "statuspost_LIMBA_(Lb)" (opis taki zostanie wyświetlony w kolorze żółtym, przy czym fragment "statuspost_" nie będzie widoczny na pulpicie). Nie należy stosować opisów "statuspost_" do celów innych niż oznaczenie nazwy stacji - w przyszłości przewiduje się ich wykorzystanie do wydawania poleceń ogólnych dla stacji, wówczas opisy inne niż nazwa stacji powodować będą błędy. Pod opisem z nazwą stacji zaleca się pozostawić min. 2 wolne rzędy pól na ewentualność wyświetlania w przyszłości w tym miejscu dodatkowych opisów statusu stacji.
  12. Na pulpicie należy zaznaczyć ponadto symbol nastawni oraz nazwy szlaków (nazwa sąsiedniej stacji lub inne oznaczenie używane w symulacji), a w miarę potrzeb inne obiekty, np. perony, dworzec. Możliwe jest wykorzystanie obiektów odcinków bez kontroli niezajętości jako linii. Nie należy umieszczać na pulpicie długich opisów tekstowych, zawierających np. szczegółowe informacje o przeznaczeniu torów, prędkościach szlakowych, ograniczeniach eksploatacyjnych itp. - informacje takie, jeżeli są potrzebne, powinny zostać dołączone w dodatkowym pliku tekstowym z opisem stacji.
  13. Wyświetlanie numerów pociągów zaleca się stosować w przypadku sterowania więcej niż jednym posterunkiem ruchu. Numery pociągów powinny być wyświetlane na torach stacyjnych i szlakowych, w tym na odcinkach zbliżania torów szlakowych prowadzących do posterunków stycznych (nie objętych sterowaniem z danego pulpitu). Tory, które mają wyświetlać numery pociągów, muszą posiadać nazwy (przynajmniej jeden z grupy odcinków torów o wspólnej nazwie odcinka izolowanego). Numerów pociągów nie należy wyświetlać na odcinkach izolowanych zwrotnic/wykolejnic.

Zaleca się dodatkowe uwagi i informacje istotne przy prowadzeniu ruchu na danym posterunku/odcinku (np. długości i przeznaczenie torów, ograniczenia przy przyjmowaniu i przepuszczaniu pociągów, informacje o szlakach i sposobie prowadzenia ruchu na nich, sposób obsługi bocznic, dodatkowe czynności dla zabezpieczenia jazd) umieścić w oddzielnym dokumencie tekstowym załączonym do pliku pulpitu (spełniającym rolę podobną do regulaminu technicznego posterunku).

5. Opis protokołu komunikacji SCS-1 - TrainDriver 2

Poniższy opis przedstawiony został w celu ułatwienia dostosowania ewentualnych innych aplikacji do współpracy z SCS-1 przy użyciu trybu połączenia z TrainDriver 2, np. aplikacji obsługujących makietę kolejową. Opis nie zawiera niektórych funkcji specyficznych dla TrainDriver 2, zwłaszcza komunikatów stanu blokad liniowych na szlakach stycznych, symulowanych na poziomie TrainDriver 2. Aplikacja z którą łączy się SCS-1 w tym trybie nazywana jest dalej serwerem.

Dla zainicjalizowania poprawnej komunikacji w pierwszej kolejności uruchamiany jest serwer, a następnie SCS-1 z wyborem trybu TrainDriver2 / połączenie TCP/IP oraz parametrem line end. ustawionym na wartość "#13#10" (ewentualnie z domyślną wartością "#10#13#0", o ile serwer zostanie dostosowany do takich znaków końca linii).

5.1. Założenia i struktura komunikatów

Serwer jest standardowym serwerem TCP/IP wysyłającym i odbierającym komunikaty tekstowe i może zostać uruchomiony na tym samym komputerze (IP 127.0.0.1) lub na innym. Do komunikacji użyty może być domyślny numer portu 7424 lub inny. Komunikaty tekstowe, zależnie od ustawienia przy uruchomieniu SCS-1, zakończone mogą być znakami końca linii "#10#13#0" (domyślnie dla TrainDriver 2) lub "#13#10" (typowo stosowane znaki końca linii).

Komunikaty przesyłane z SCS-1 do serwera nazywane są dalej rozkazami, a komunikaty od serwera dla SCS-1 - meldunkami. Oprócz komunikatów ogólnych, typowo komunikaty mają składnię "<nazwa>:<roz>", gdzie <nazwa> - nazwa obiektu, <roz> - nazwa rozkazu/meldunku. Wielkość znaków zasadniczo jest rozróżniana, jednak jeżeli dla pliku pulpitu nie włączono rozróżniania wielkości znaków w nazwach obiektów, meldunki dla obiektów o nazwach różniących się tylko wielkością znaków będą traktowane identycznie.

Uwaga: zwrotnice, sygnalizatory, przejazdy sterowane przez SCS-1 nie mogą być sterowane w inny sposób z poziomu serwera, jak również wykonanie rozkazów ich sterowania nie może być uzależnione od dodatkowych warunków po stronie serwera - w przeciwnym razie SCS-1 może wyświetlać nieprawidłowe stany obiektów lub stwierdzić błąd.

5.2. Komunikaty ogólne

Po uruchomieniu i połączeniu SCS-1 oczekuje na przesłanie komunikatu powitalnego o dowolnej treści, a po jego odebraniu stwierdza poprawność połączenia i wysyła rozkaz "GetState".

Meldunki:

Rozkazy:

5.3. Komunikaty odcinków izolowanych

Meldunki:

Rozkazy:

5.4. Komunikaty zwrotnic i wykolejnic

Rozkazy:

Meldunki:

Uwaga 1: po wysłaniu rozkazu przestawienia zwrotnicy/wykolejnicy SCS-1 oczekuje na analogiczny meldunek zwrotny i w tym czasie dla danej zwrotnicy/wykolejnicy sygnalizowany jest brak kontroli położenia, a w razie braku meldunku po upływie określonego czasu wyświetlany jest błąd.

Uwaga 2: odebranie nieoczekiwanego (nie spowodowanego przestawianiem przez SCS-1) meldunku zmiany położenia zwrotnicy/wykolejnicy w czasie zajętości jej odcinka interpretowane jest jako rozprucie.

5.5. Komunikaty sygnalizatorów świetlnych

Rozkazy:

Meldunki:

Uwaga: po wysłaniu rozkazu wyświetlenia określonego sygnału SCS-1 oczekuje na analogiczny meldunek zwrotny, a w razie jego braku po upływie określonego czasu wyświetlany jest błąd; nie dotyczy to jednak wskaźników - meldunki analogiczne do rozkazów wyświetlenia/wygaszenia wskaźników nie są kontrolowane (przykładowo po wysłaniu rozkazu "A:S10" i "A:W21_5" oczekiwany będzie tylko meldunek zwrotny "A:S10" - w związku z tym zastosowanie wskaźnika jest opcjonalne, a jego brak nie spowoduje błędu).

5.6. Komunikaty przejazdów

a) Przejazdy kat. A sterowane z poziomu SCS-1 oraz przejazdy z ssp

Dla przejazdów kat. A sterowanych z poziomu SCS-1 oraz przejazdów z ssp program SCS-1 wysyła pełną sekwencję sterowania rogatkami prawymi, lewymi oraz sygnalizatorami drogowymi przy zamykaniu i otwieraniu przejazdu.

Rozkazy:

Meldunki:

Uwaga: po uruchomieniu SCS-1 wysyła dla wszystkich przejazdów rozkazy otwarcia rogatek lewych i prawych, a następnie oczekuje na meldunek otwarcia, albo na meldunek o treści "Unrecognized command <rozkaz>" (np. "Unrecognized command km1234_RgL:otwieraj", gdy przejazd ma tylko prawe półrogatki) - w drugim przypadku rejestruje brak określonego urządzenia danego przejazdu i nie uwzględnia go już później przy sterowaniu przejazdem. Po otrzymaniu meldunku otwarcia, względnie komunikatu o błędnym rozkazie, analogicznie wysyła rozkaz wyłączenia sygnalizatorów drogowych, oczekując na meldunek wyłączenia lub komunikat o błędnym rozkazie. W ten sposób SCS-1 identyfikuje układ urządzeń na przejeździe i pomija brakujące urządzenia w sekwencji sterowania przy późniejszym zamykaniu i otwieraniu.

b) Przejazdy kat. A sterowane spoza SCS-1, uzależnione w przebiegach

Przewidziana jest także możliwość sterowania przejazdem spoza SCS-1, tzn. z oddzielnego manipulatora zaimplementowanego po stronie serwera, z opcjonalną kontrolą stanu i utwierdzaniem przejazdu w przebiegach realizowanych w SCS-1. W tym przypadku używane są ogólne meldunki stanu przejazdu jako całości, bez rozróżnienia poszczególnych urządzeń na przejeździe, a dodatkowo rozkazy utwierdzenia i zwolnienia utwierdzenia wysyłane z SCS-1 na potrzeby ustawienia stanu utwierdzenia na poziomie manipulatora przejazdu.

Rozkazy:

Meldunki:

5.7. Komunikaty czujników osi ssp

Czujniki osi używane są do sterowania przejazdem z ssp. Rozkazy i meldunki takiego przejazdu opisano w rozdz. 5.6.

Meldunki:

gdzie <nazwa> - nazwa przejazdu, <ct> - nazwa czujnika, zgodnie z rozdz. 3.7., np. "km1234_11:ct1/ct2", "km1234_21:ct1/ct2" "km1234_31:ct1/ct2".